Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu
Yazarlar: Pelin Başaran ve Ulaş Karan
Yayına Hazırlayanlar: Asena Günal ve Pelin Başaran
Bu kılavuz İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi ve Siyah Bant tarafından hazırlanmıştır.
İstanbul, Şubat 2016
Türkiye’deki sanatçıların ve sanat kurumlarının sanatsal ifade özgürlüğü haklarının korunması ve geliştirilmesine destek olmak amacıyla hazırlanan “Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu” Siyah Bant ve İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin işbirliğiyle hazırlandı.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ulaş Karan ve Siyah Bant’tan Pelin Başaran’ın kaleme aldığı kılavuzda sanatçıların ve sanat kurumlarının sanatsal ifade özgürlüğü hakkının ihlal edilmesi durumunda haklarını nasıl arayabileceklerine dair öneriler yer alıyor. Kılavuz iki ana bölümden oluşuyor: “Hukuki Arka Plan” başlıklı ilk bölümde sanatsal ifade özgürlüğü hakkının tanım ve kapsamı ve sanatsal ifade özgürlüğüne ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemeler anlatılıyor. “Pratik bilgi ve öneriler” başlıklı ikinci bölümde ise karşılaşılan sansürlerden yola çıkarak oluşturulmuş örnek vakalar ve bu durumlarla karşılaşılması halinde izlenebilecek yollar özetleniyor. Sanat eseri veya etkinlik sebebiyle sanatçı hakkında savcılık tarafından soruşturma başlatılması, sanat etkinliğinin kolluk güçleri (polis, jandarma, zabıta) tarafından keyfî biçimde engellenmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı veya başka bir resmî kuruma yapılan fon başvurusunun keyfî gerekçelerle reddedilmesi kılavuzda yer alan örnek vakalardan birkaçı. Kılavuzun sonunda ise sanatsal ifade özgürlüğü alanında daha uzun süreli bir mücadelenin nasıl yürütebileceğine ve savunuculuk çalışmalarına nasıl katılabileceğine dair öneriler ve hak ihlali durumunda başvurulabilecek ulusal ve uluslararası mecraların iletişim bilgileri yer alıyor.
Kısıtlı sayıda basılan kılavuzun edinilebileceği dağıtım noktalarının güncel listesine Siyah Bant sitesinden ulaşılabilir.