Irkçılık, farklı biçimleriyle onyıllardır toplumsal bir sorun olarak varlığını sürdürmektedir. Dijital çağ ile birlikte ırkçılık ve yabancı düşmanlığını yaymak çok daha kolaylaşmıştır. Bireyler ve gruplar artık çok daha fazla kişiye insana rahatlıkla ulaşmakta ve ırkçılık, nefret ve yabancı düşmanlığı yaygınlaşmaktadır. Dolayısıyla devletler ve kanun koyucular da internet yönetişimini toplumsal hayatın bir parçası olarak ele alarak hukuki düzenlemelere gitmektedir.

Twitter ve Youtube engellemeleri başta olmak üzere, birçok yasaklamayı Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıyarak iptalini sağlayan ve internette düşünce ve ifade özgürlüğü mücadelesini yıllardır sürdüren Prof. Dr. Yaman Akdeniz bu kez madalyonun diğer yüzüne bakarak ırkçılık ve nefret söyleminin nasıl ve hangi araçlar üzerinden yayıldığını inceliyor, kamu otoritelerinin, uluslararası, bölgesel ve ulusal organların bunlarla nasıl mücadele ettiğini değerlendiriyor. Devletlerin ırkçılık ve nefret söylemleri ile yayılan içeriği yönetme ve kontrol etme yöntemleri ve modellerini gözden geçiren bu eser, başta Avrupa olmak üzere, birçok bölgeden örneklerle yaklaşımları ve yetki sorunlarını ortaya koyuyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin de nefret söylemlerine yönelik yaptırımlarını değerlendirirken, Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı düzeyindeki gelişmeleri de ele alarak Birleşmiş Milletler düzeyinde politika oluşturma girişimleri ele alınıyor. Son olarak, ulusal ve uluslararası düzenleme çabalarının ne kadar verimli olduklarını tartışırken, alternatif ve ek önlemler de değerlendiriliyor.

İnternette Irkçılık, günümüzün en önemli toplumsal problemlerinden biri olan ırkçılık ve nefret söyleminin, aynı şekilde günümüzde en çok kullanılan iletişim aracı olan internetteki tezahürlerini konu ederek bilgilendirici, zihin açıcı ve yol gösterici bir eser niteliği taşıyor.

İçindekiler 

BİRİNCİ BÖLÜM: Giriş

• Çevrimiçi Nefretin Doğasını Belirlemek
• Çevrimiçi Nefretin Doğası
• Çevrimiçi Nefretin Gelişimi ve Web 2.0 Teknolojisi
• Irkçı Söylem ve Irkçı Şiddet Arasındaki Yakın İlişki
• Çözüm Arayışı

İKİNCİ BÖLÜM: Temel Meseleler: İnternetin Küresel ve Adem-i Merkezi Yapısı ve İnternet Yönetişimi Üzerindeki Etkisi

• İnternetin Nesi Bu Kadar Farklı?
• Devletler Düzenlemeye Çalışıyor Ama...
• İnternet Yönetişiminin Ortaya Çıkışı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:  İnternetteki Irkçı İçeriğin Yönetişimi

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: İnternet Yönetişimine Yönelik Ulusal Yaklaşımlar ve Bunların Sınırları

• Avrupa Konseyi Bölgesinde Önemli Ulusal Düzenleme Girişimleri
• Avrupa Konseyi Üye Devletlerinin Kanunları ve İfade Özgürlüğüyle Uyumluluğu
• Avrupa Konseyi Bölgesi Dışındaki Önemli Ulusal Düzenleme Girişimlerine Genel Bakış
• Irkçı İçeriğin İnternette Dağıtılmasını Hedef Alan Önemli Davalar
  • Yahoo! Davası (Fransa/ABD)
  • Zündel Davası (Kanada/Almanya)
  • Töben Davası (Avustralya/Almanya)
• Sonuç: Ulusal Hukuk Sistemlerinin İnternete Uygulanmasındaki Sınırlar Ortada

BEŞİNCİ BÖLÜM: Avrupa Çapındaki Girişimler

• Avrupa Konseyi Düzeyindeki Gelişmeler
• Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi
• Bilgisayar Sistemleri Üzerinden Gerçekleşen
• Irkçı ve Yabancı Düşmanlığı Vakalarının Suç Unsuru Haline Getirilmesine Dair Protokol
• Ek Protokol Hükümleri
  • Madde 3 - Irkçı ya da Yabancı Düşmanı İçeriğin Bilgisayar Sistemleri Üzerinden Yaygınlaştırılması
  • Madde 4 - Irkçı ve Yabancı Düşmanlığı Kaynaklı Tehdit
  • Madde 5 - Irkçı ve Yabancı Düşmanlığı Kaynaklı Hakaret
  • Madde 6 - Soykırımı ve İnsanlığa Karşı Suçları İnkâr,
  • Madde 7 - Yardım ve Yataklık
  • İmza ve Tasdik Süreci
• Avrupa Birliği Düzeyindeki Gelişmeler
• Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığının Belirli Biçimleri ile Ceza Kanunları Yoluyla Mücadeleye Yönelik Konsey Çerçeve Kararı
• Zararlı İnternet İçeriği Konusundaki AB Politikası
• AGİT Seviyesindeki Gelişmeler

ALTINCI BÖLÜM: Birleşmiş Milletler Düzeyinde Uluslararası Girişimler

• Her Türlü Irk Ayrımcılığının Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme
• Irkçı Mahiyetteki İnternet İçeriğiyle Mücadeleye Dair BM Politika Çalışmaları

YEDİNCİ BÖLÜM: Bölgesel ve Uluslararası Düzenleme Girişimlerinin Verimliliği

SEKİZİNCİ BÖLÜM: Ulusal Ölçekte Yasal Düzenlemelere Alternatifler (Özdenetim ve Ortak Düzenleme Girişimleri)

• İnternet Servis Sağlayıcıları ve Yasa Dışı İçeriğe Erişimin Engellenmesi
• Avrupa Adalet Divanı’nda Görülen Engelleme ve Filtrelemeyle İlgili Davalar
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Görülen Erişim Engelleme Davaları
• ISS’ler İçin Bildirim Temelli Yükümlülük ve Kaldırma Usulleri
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Görülen Bildirim ve Kaldırma Davaları
• ABD’nin Benimsediği Farklı Yaklaşım
• Yasa Dışı İçeriğin Bildirimi İçin İhbar Hatları
• Yazılım Yoluyla Özdenetim: Rating ve Filtreleme Sistemleri
• Avrupa’da Filtreleme Yazılımı Kullanımı
  • Rating Sistemlerinin İşlevselliği Sınırlı
  • Üçüncü Şahıs Sistemleri ve Sorumlu Tutabilme ile İlgili Sorunlar Önemini Aşırı Derecede Az Gösterme, Onaylama ya da Haklı Gösterme
  • Kusurlu Filtreleme Sistemleri
  • Etrafından Dolaşmak Mümkün
  • İfade Özgürlüğü ve Sansür
  • Kaldırmak Yerine Kişi Bazında Filtrelemek
• Bilgi, Eğitim ve Farkındalık Kampanyaları
• Sonuç

Kaynakça

Dizin