Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu (TCK M. 217/A): Ceza Hukukuna İlişkin Değerlendirmeler
Yazarlar: Dr. Öğr. Üyesi Aras TÜRAY – Arş. Gör. Aslı Ekin YILMAZ – Arş. Gör. Eşref Barış BÖREKÇİ – Arş. Gör. Yalım Yarkın ÖZBALCI
İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi
İstanbul, Aralık 2022
Bu rapor, Dr. Öğr. Üyesi Aras TÜRAY, Arş. Gör. Aslı Ekin YILMAZ, Arş. Gör. Eşref Barış BÖREKÇİ ve Arş. Gör. Yalım Yarkın ÖZBALCI tarafından yazılmıştır. Rapor ile 13.10.2022 tarihinde kabul edilen ve 18.10.2022 tarihinde 31987 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7418 sayılı Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 29. maddesi ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na 217/A madde numarası ile eklenen “Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma” suçuna ilişkin değerlendirmeler ve riskler paylaşılarak öğreti ve uygulamanın yararlanabileceği bir çalışma hazırlanmaya çalışılmıştır.
Dezenformasyonla mücadele son yıllarda popüler bir tartışma konusu halini almış; özellikle Corona virüs pandemisi ile birlikte ulusal hukuklarda ve uluslararası hukukta dezenformasyona karşı çeşitli hukuki mekanizmaları devreye sokma eğilimi gözlenmiştir. Türk hukukunda ise bu eğilim kendisini, diğer düzenlemelerin yanında, "Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma (TCK m. 217/A)" suçunun ihdas edilmesiyle göstermiştir. Bu çalışmada suç tipinin gerekliliği ve düzenleniş şekli ultima ratio ilkesi, ifade ve basın özgürlükleri çerçevesinde tartışılmış; suç tipinin özellikle uygulama bakımından tartışma yaratacak unsurlarına ilişkin tespitlerde bulunulmuştur.
Anahtar kelimeler: yanıltıcı bilgi, dezenformasyon, fake-news, ifade özgürlüğü, ultima ratio ilkesi.