Birleşmiş Milletler'in insan hak ve özgürlüklerini geliştirme ve güvence altına alma çabası kapsamında, bağlayıcı nitelikte olmamakla beraber, devletlerin uygulamalarına yol gösteren ve böylece insan hakları hukukunun gelişimine katkı sağlayan bildirge, ilke ve rehber ilkeler gibi başlıklar altında birçok belge kabul edilmiştir. Aşağıda bu belgeler kronolojik sırayla verilmektedir. Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi dışındaki belgelerin resmi çevirileri bulunmadığından, orijinal İngilizce metinlere erişim sağlanmıştır. 

 

Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 10 Aralık 1948 tarih ve 217A (III) sayılı kararıyla ilan edilmiştir. Türkiye’de ise, 6 Nisan 1949 tarih ve 9119 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, 27 Mayıs 1949 tarih ve 7217 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi’nin Türkçe metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Mahpusların Islahına Dair Asgari Standart Kurallar

1955’te Cenevre’de toplanan Önlenmesi ve Suçluların Islahı'na ilişkin Birinci Birleşmiş Milletler Konferansı tarafından kabul edilmiş, Ekonomik ve Sosyal Konsey tarafından 31 Temmuz 1957 tarih ve 663 C (XXIV) sayılı ve 13 Mayıs 1977 tarih ve 2076 (LXII) sayılı kararlarla benimsenmiştir.

Mahpusların Islahına Dair Asgari Standart Kurallar’ın İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Çocuk Haklarına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 20 Kasım 1959 tarih ve 1386 (XIV) sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Çocuk Haklarına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına Dair Birleşmiş Milletler Bildirgesi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 20 Kasım 1963 tarih ve 1904 (VIII) sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına Dair Birleşmiş Milletler Bildirgesi’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Bildirgesi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 7 Kasım 1967 tarih ve 2263 (XXII) sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Bildirgesi’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Sığınmaya İlişkin Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 14 Aralık 1967 tarih ve 2312 (XXII) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Sığınmaya İlişkin Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Silahlı Çatışmalarda Sivil Nüfusun Korunmasına Dair Temel İlkeler

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 9 Aralık 1970 tarih ve 2675 (XXV) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Silahlı Çatışmalarda Sivil Nüfusun Korunmasına Dair Temel İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Yeni Bir Uluslararası Ekonomik Düzen Kurulmasına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 6. Özel Oturumu'nda, 1 Mayıs 1974 tarih ve 3201 (S-VI) sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Yeni Bir Uluslararası Ekonomik Düzen Kurulmasına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Olağanüstü Hallerde ve Silahlı Çatışmalarda Kadınların ve Çocukların Korunmasına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 14 Aralık 1974 tarih ve 3318 ( XXIX) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Olağanüstü Hallerde ve Silahlı Çatışmalarda Kadınların ve Çocukların Korunmasına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Engelli Bireylerin Haklarına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 9 Aralık 1975 tarih ve 3447 (XXX ) sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Engelli Bireylerin Haklarına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Herkesin İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlıkdışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Korunmasına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 9 Aralık 1975 tarih ve 3452 (XXX) sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Herkesin İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlıkdışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Korunmasına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Irk ve Irksal Önyargılara Dair Bildirge

UNESCO'nun 20. Oturumunda, 27 Kasım 1978 tarihinde kabul edilmiştir.

Irk ve Irksal Önyargılara Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Din veya İnanca Dayanan Her Türlü Hoşgörüsüzlüğün ve Ayrımcılığın Tasfiye Edilmesine Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 25 Kasım 1981 tarih ve 36/55 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Din veya İnanca Dayanan Her Türlü Hoşgörüsüzlüğün ve Ayrımcılığın Tasfiye Edilmesine Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Kadınların Uluslararası Barış ve İşbirliğinin Geliştirilmesine Katılımına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 3 Aralık 1982 tarih ve 37/63 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Kadınların Uluslararası Barış ve İşbirliğinin Geliştirilmesine Katılımına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Birleşmiş Milletler Çocuk Adaletinin Yönetimine Dair Asgari Standart Kurallar (Beijing Kuralları)

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 29 Kasım 1985 tarih ve 40/33 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Birleşmiş Milletler Çocuk Adaletinin Yönetimine Dair Asgari Standart Kurallar’ın İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Yargı Bağımsızlığına Dair Temel İlkeler

26 Ağustos- 6 Eylül 1985 tarihleri arasında Milano’da yapılan Yedinci Suçun Önlenmesi ve Suçluların Islahı Kongresi tarafından kabul edilmiş, 29 Kasım 1985 tarih ve 40/32 sayılı Genel Kurul Kararı ve 13 Aralık 1985 tarih ve 40/146 sayılı Genel Kurul kararıyla benimsenmiştir.

Yargı Bağımsızlığına Dair Temel İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Birleşmiş Milletler Çocukların Ülkeiçi ve Ülkelerarası Evlat Edinme ve Koruyucu Aile İşlemleri Bağlamında Korunmasına ve Esenliğine İlişkin Sosyal ve Hukuksal İlkeler Bildirgesi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 3 Aralık 1986 tarih ve 41/85 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Birleşmiş Milletler Çocukların Ülkeiçi ve Ülkelerarası Evlat Edinme ve Koruyucu Aile İşlemleri Bağlamında Korunmasına ve Esenliğine İlişkin Sosyal ve Hukuksal İlkeler Bildirgesi’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Kalkınma Hakkına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 4 Aralık 1986 tarih ve 41/128 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Kalkınma Hakkına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Herhangi Bir Biçimde Tutulan veya Hapsedilen Kişilerin Korunmasına Dair İlkeler Bütünü

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 9 Aralık 1988 tarih ve 43/173 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Herhangi Bir Biçimde Tutulan veya Hapsedilen Kişilerin Korunmasına Dair İlkeler Bütünü’nün İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Hukukdışı, Keyfi ve Yargısız İnfazların Etkili Biçimde Önlenmesi ve Soruşturulmasına Dair İlkeler

Ekonomik ve Sosyal Konsey'in 1989 tarih ve 1989/65 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Hukukdışı, Keyfi ve Yargısız İnfazların Etkili Biçimde Önlenmesi ve Soruşturulmasına Dair İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Kolluk Güçlerinin Zor ve Silah Kullanmalarına Dair Temel Prensipler

27 Ağustos – 7 Eylül 1990 tarihleri arasında Havana’da toplanan Suçun Önlenmesi ve Suçluların Islahı'na ilişkin Sekizinci Birleşmiş Milletler Konferansında kabul edilmiştir.

Kolluk Güçlerinin Zor ve Silah Kullanmalarına Dair Temel Prensipler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Savcıların Rolüne Dair İlkeler

27 Ağustos – 7 Eylül 1990 tarihleri arasında Havana’da toplanan Suçun Önlenmesi ve Suçluların Islahı'na ilişkin Sekizinci Birleşmiş Milletler Konferansında kabul edilmiştir.

Savcıların Rolüne Dair İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Avukatların Rolüne Dair Temel Prensipler

27 Ağustos – 7 Eylül 1990 tarihleri arasında Havana’da toplanan Suçun Önlenmesi ve Suçluların Islahı'na ilişkin Sekizinci Birleşmiş Milletler Konferansında kabul edilmiştir.

Avukatların Rolüne Dair Temel Prensipler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Mahpusların Islahına Dair Temel İlkeler

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 14 Aralık 1990 tarih ve 45/111 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Mahpusların Islahına Dair Temel İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Özgürlüğünden Yoksun Bırakılmış Çocukların Korunmasına Dair  Kurallar

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 14 Aralık 1990 tarih ve 45/113 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Özgürlüğünden Yoksun Bırakılmış Çocukların Korunmasına Dair  Kurallar’ın İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Çocuk Suçluluğunun Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Yönlendirici İlkeleri (Riyad İlkeleri)

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 14 Aralık 1990 tarih ve 45/112 sayılı kararıyla kabul ve ilan edilmiştir.

Çocuk Suçluluğunun Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Yönlendirici İlkeleri’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Yaşlılar için Birleşmiş Milletler İlkeleri

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 16 Aralık 1991 tarih ve 46/91 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Yaşlılar için Birleşmiş Milletler İlkeleri’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Ruh Sağlığı Sorunu Yaşayan Bireylerin Korunması ve Ruh Sağlığı Hizmetlerinin Geliştirilmesine İlişkin İlkeler

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 17 Aralık 1991 tarih ve 46/119 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Ruh Sağlığı Sorunu Yaşayan Bireylerin Korunması ve Ruh Sağlığı Hizmetlerinin Geliştirilmesine İlişkin İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Zorla Kayıp Edilmeye Karşı Herkesin Korunmasına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 18 Aralık 1992 tarih ve 47/133 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Zorla Kayıp Edilmeye Karşı Herkesin Korunmasına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Ulusal veya Etnik, Dinsel veya Dilsel Azınlıklara Mensup Olan Kişilerin Haklarına Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 20 Aralık 1993 tarih ve 47/135 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Ulusal veya Etnik, Dinsel veya Dilsel Azınlıklara Mensup Olan Kişilerin Haklarına Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Kadınlara Karşı Şiddetin Tasfiye Edilmesine Dair Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 20 Aralık 1993 tarih ve 48/104 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Kadınlara Karşı Şiddetin Tasfiye Edilmesine Dair Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

İnsan Haklarının Geliştirilmesi ve Korunması için Kurulan Ulusal Kuruluşların Statüsüne İlişkin İlkeler (Paris Prensipleri)

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 20 Aralık 1993 tarih ve 48/134 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

İnsan Haklarının Geliştirilmesi ve Korunması için Kurulan Ulusal Kuruluşların Statüsüne İlişkin İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Engelli Bireyler Önündeki Fırsatların Eşitlenmesine İlişkin Standart Kurallar

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 20 Aralık 1993 tarih ve 48/96 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Engelli Bireyler Önündeki Fırsatların Eşitlenmesine İlişkin Standart Kurallar’ın İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlıkdışı ya da Aşağılayıcı Muamele veya Cezanın Etkili Soruşturulması ve Belgelenmesine İlişkin İlkeler

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 4 Aralık 2000 tarih ve 55/89 sayılı kararıyla tavsiye edilmiştir.

İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlıkdışı ya da Aşağılayıcı Muamele veya Cezanın Etkili Soruşturulması ve Belgelenmesine İlişkin İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Kültürel Çeşitliliğe Dair Evrensel Bildirge

UNESCO’nun 31. Oturumunda, 2 Kasım 2001 tarihinde kabul edilmiştir.

Kültürel Çeşitliliğe Dair Evrensel Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

İnsan Klonlamaya İlişkin Bildirge

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 23 Mart 2005 tarih ve 59/280 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

İnsan Klonlamaya İlişkin Bildirge’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Yerli Halkların Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Bildirgesi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 13 Eylül 2007 tarih ve 61/295 sayılı kararıyla ilan edilmiştir.

Yerli Halkların Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler Bildirgesi’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

İş Dünyası ve İnsan Haklarına Dair Rehber İlkeler

İnsan Hakları Konseyi’nin 16 Haziran 2011 tarih ve 17/4 sayılı kararıyla uygun bulunmuştur.

İş Dünyası ve İnsan Haklarına Dair Rehber İlkeler’in İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.