Avrupa Konseyi, İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan bölgesel bir örgüttür. Konsey’in kurucu antlaşması, 5 Mayıs 1949 tarihinde imzalanan ve 3 Ağustos 1949 tarihinde yürürlüğe giren Avrupa Konseyi Statüsü’dür.

Avrupa Konseyi Statüsü’nün 1. maddesinin (a) bendine göre, “Avrupa Konseyi’nin amacı, üyeleri arasında, ortak mirasları olan ülkü ve ilkeleri korumak ve yaymak ve siyasi, ekonomik ilerlemelerini sağlamak amacıyla daha sıkı bir birlik yaratmaktır.” Bu amacın gerçekleştirilmesi için Avrupa Konseyi’nin her üyesi, Statü’nün 3. maddesi uyarınca, hukukun üstünlüğünü ve kendi yetkisi altında bulunan herkesin insan haklarından ve temel özgürlükten yararlanmasını sağlama yükümlülüğünü kabul eder.

Statü’nün 4. maddesine göre, “3. madde hükümlerine uymaya ehliyetli bulunduğuna ve bu konuda istekli olduğuna kanaat getirilen her Avrupa devleti, Bakanlar Komitesi tarafından Avrupa Konseyi üyesi olmaya davet edilebilir.” Bu hüküm gereğince kendisine davette bulunulan Türkiye, 12 Aralık 1949 tarih ve 5456 sayılı Kanunla Statü’nün onaylanmasına karar vermiş ve onay belgesi, 13 Nisan 1950 tarihinde Avrupa Konseyi Genel Sekreterliği’ne tevdi edilmiştir. Statü’nün 4. maddesi uyarınca Türkiye, 13 Nisan 1950 tarihinde Avrupa Konseyi’ne üye olmuştur. Avrupa Konseyi’ne üye 46 devlet bulunmaktadır. Bu devletlerin yirmi yedisi, aynı zamanda Avrupa Birliği üyesidir. Avrupa Konseyi üyesi Birleşik Krallık, 31 Ocak 2020'de Avrupa Birliği'nden ayrıldı. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 16 Mart 2022 tarihi itibarıyla Avrupa Konseyi Statüsü'nün 8. maddesine dayanarak Rusya Federasyonu'nun üyeliğine son verdi.

Avrupa Konseyi Statüsü metnine ulaşmak için tıklayınız.

Güncelleme tarihi: 8 Kasım 2023