Birleşmiş Milletler - Sözleşmeler

Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Hakkında Sözleşme

Sözleşme, soykırımı tanımlayarak, soykırımın ve ilişkili diğer bazı fiillerin suç sayılması yükümlülüğünü öngörmektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşme

Sözleşme, ilk maddesiyle mülteci kavramını tanımlamakta ve taraf devletlerin mültecilere yönelik yükümlülüklerini düzenlemektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1967 tarihli Protokol

Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşme sadece 1 Ocak 1951 tarihinden önce meydana gelmiş olaylar sonucunda mülteci olan şahısları kapsamaktadır. Ancak Sözleşme'nin kabulünden sonra meydana gelen olaylar, bu zaman sınırlamasının kaldırılmasını gerektirmiştir. Bu amaçla kabul edilen Protokol 31 Ocak 1967 tarihinde imzalanmış ve 4 Ekim 1967 tarihinde yürürlüğe girmiştir.  Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme

Sözleşme, ırk ayrımcılığını tanımlayarak taraf devletlere ırk ayrımcılığının her türünü ortadan kaldırma yükümlülüğü getirmektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme

Sözleşme, medeni ve siyasi hakları kapsamlı şekilde güvence altına almaktadır. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokol

Protokol, Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme'de güvence altına alınan hakların ihlal edildiği iddiasıyla bireysel başvuru yapma olanağını düzenlemektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Ölüm Cezasının Kaldırılmasını Amaçlayan, Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmeye Ek İkinci İhtiyari Protokol

Protokol, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 15 Aralık 1989 tarih ve 44/128 sayılı kararıyla kabul edilmiş ve imzaya açılmıştır. 11 Temmuz 1991 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme

Sözleşme, ekonomik, sosyal ve kültürel hakları kapsamlı olarak güvence altına almaktadır. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokol

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme'nin ana metni, bireysel başvuru yolu öngörmemektedir. Protokol, Sözleşme'de güvence altına alınan hakların ihlal edildiği iddiasıyla bireysel başvuru yapılması yolunu açmıştır. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Savaş Suçlarına ve İnsanlığa Karşı Suçlara Kanuni Zamanaşımı Sınırlaması Uygulanmamasına Dair Sözleşme

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 16 Kasım 1968 tarih ve 2391 (XXIII) sayılı kararıyla kabul edilmiştir. 11 Kasım 1970 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye Sözleşme'yi imzalamamıştır.

Savaş Suçlarına ve İnsanlığa Karşı Suçlara Kanuni Zamanaşımı Sınırlaması Uygulanmamasına Dair Sözleşme’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.

 

Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi

Sözleşme, kadınların tüm insan hak ve özgürlüklerinden tam ve eşit olarak yararlanmasını sağlamak amacıyla kabul edilmiştir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesine İlişkin İhtiyari Protokol

Protokol, Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi’nin bireysel başvuruları kabul etme ve değerlendirme yetkisi ile soruşturmaya dayalı denetim usulünü düzenlemektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

İşkenceye ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi

İşkenceyi tanımlayarak, taraf devletler için işkence eylemlerini suç olarak düzenleme yükümlülüğü öngören bu Protokol, faillerin cezalandırılmasını güvence altına almaya yönelik ayrıntılı usuli yükümlülükler de öngörmektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

İşkenceye ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek İhtiyari Protokol

İşkence ve diğer zalimane, gayrıinsani veya küçültücü muamele veya cezayı önlemek üzere, uluslararası ve ulusal bağımsız kuruluşların, kişilerin özgürlüklerinden yoksun bırakıldığı yerlere düzenli ziyaretler yapacağı bir sistem yaratmayı amaçlayan Protokol, bu amaçla İşkence ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Küçültücü Muamele veya Cezanın Önlenmesi Alt-Komitesi'nin ve bir "ulusal önleme mekanizması"nın kurulmasını öngörmüştür. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme

Sözleşme, tüm çocukların hiçbir ayrım gözetilmeksizin insan hak ve özgürlüklerinden yararlanabilmesini güvence altına almayı amaçlamaktadır. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi ile İlgili İhtiyari Protokol

Çocuk satışını, çocuk fahişeliğini ve çocuk pornografisini suç olarak düzenleme yükümlülüğü öngören bu Protokol, söz konusu suçların faillerinin cezalandırılmasını güvence altına almaya yönelik ayrıntılı usuli yükümlülükler de öngörmektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocukların Silahlı Çatışmalara Dâhil Olmaları Konusundaki İhtiyari Protokol

18 yaşın altındakilerin gerek devletlerce, gerekse silahlı gruplarca silah altına alınmasını sınırlama amacını taşıyan Protokol, bu hükümlere aykırı olarak silah altına alınmış olanların terhis edilmesi ve gerekliyse bu kişilere fiziksel ve psikolojik açıdan iyileşmeleri için gerekli desteğin verilmesi yükümlülüğünü de öngörmektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin Başvuru Usulüne İlişkin İhtiyari Protokol

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisine İlişkin İhtiyari Protokol ve Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocukların Silahlı Çatışmalara Dahil Olmalarına İlişkin İhtiyari Protokol'de öngörülen yükümlülüklere ilişkin denetim usullerini düzenleyen bu Protokol, bireysel başvuru, devletlerarası başvuru ve soruşturma usullerini öngörmektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme

Sözleşme, göçmen işçi kavramını tanımlayarak, göçmen işçiler ile ailelerine mensup bireylerin ayrımcılığa maruz kalmaksızın hak ve özgürlüklerden yararlanmasını güvence altına almaktadır. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme

Sözleşme, engelli bireylerin insan hak ve özgürlüklerinden tam ve eşit yararlanması amacıyla kabul edilmiştir. Medeni, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel hakları kapsamaktadır. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokol

Protokol, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'de güvence altına alınan hakların ihlali iddiasıyla bireysel başvuru yapılması olanağı ile soruşturma usulünü öngörmektedir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

 

Herkesin Zorla Kayıp Edilmeye Karşı Korunmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme

Zorla kayıp edilmeyi tanımlayan ve devletlere kişilerin zorla kayıp edilmesine katkı sağlayan veya bu konuda bilgi veya onayı olan herkes bakımından ceza hukukunun uygulanması yükümlülüğü getiren Sözleşme, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 20 Aralık 2006 tarih ve 61/177 sayılı kararıyla kabul edilmiştir. 23 Aralık 2010’da yürürlüğe girmiştir. Türkiye, Sözleşmeye taraf değildir.

Sözleşme'nin denetim organı Zorla Kaybedilme Komitesi'dir.

Herkesin Zorla Kayıp Edilmeye Karşı Korunmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme’nin İngilizce metnine ulaşmak için tıklayınız.